Kedilerde denge kaybı ve koordinasyon kaybı olarak tanımlanan ataksi, merkezi sinir sistemiyle ilgili sorunlardan kaynaklanır. Bu durum, kedilerin ayaklarını, kafalarını veya gövdelerini normal şekilde hareket ettirememelerine neden olur.
▶️ Ataksi, temelde bir hastalık değildir, gelin birlikte inceleyelim.
Kedilerde Ataksi (Denge Kaybı) Nedir?
Kedilerde ataksi, beyin, beyincik veya omurilik gibi sinir sisteminin farklı bölgelerini etkileyen çeşitli hastalıklar sonucu ortaya çıkan, denge ve koordinasyon kaybıyla karakterize bir nörolojik bozukluktur. Bu durum, kedilerin ayaklarını, kafalarını veya gövdelerini normal şekilde hareket ettirememelerine neden olur.
Ataksi rahatsızlığına sahip kedilerde yürüme güçlüğü, düzensiz hareketler, abartılı adımlar, baş sallama, denge kaybı, düşme eğilimi, gözlerde istemsiz hareketler, anormal duruş, kas zayıflığı ve tepkilerde azalma gözlemlenebilir.
Yazımızın başındada belirttiğimiz gibi ataksi bir hastalık değil, belirli bir sağlık sorununun belirtisidir ve üç ana türü vardır: proprioseptif (duyusal), vestibüler ve serebellar ataksi. Her biri, sinir sisteminin farklı bir bölümündeki sorunlardan kaynaklanır.
Proprioseptif(Duyusal)
Proprioseptif ataksi, kedilerde gözlemlenen ve vücut hareketlerini kontrol eden sistemlerden birindeki bozulma veya hasar sonucu meydana gelen bir durumdur. Bu durum, beyin, omurilik veya periferik sinirlerdeki problemler nedeniyle ortaya çıkar ve kedilerin hareketlerinde anormalliklere yol açar. Böyle bir durumda, gerekli bilgiler merkezi sinir sistemine etkin bir şekilde iletilmez, bu da kedilerin yürüyüş şeklinde bozulmalara sebep olur.
⚠️ Proprioseptif ataksi sorunu yaşayan kediler, genellikle bacakları normalden daha fazla açık bir şekilde durabilir ve bu şekilde hareket edebilir.
Vestibüler
Kedilerde vestibüler, iç kulakta veya beyinle ilgili bir bölgede problem olduğunda meydana gelir.Bu, kedinin düzgün hareket edememesine, bir yana düşmesine, dönerken zorlanmasına, gözlerinin istem dışı hızlıca hareket etmesine, başını bir yana eğmesine ve sık sık midelerinin bulanmasına ya da kusmasına neden olur. Bu sorunlar genellikle çok hızlı bir şekilde, birkaç saat içinde başlar.
Serebellar
Kedilerde görülen bir durum olan “serebellar ataksi”, beynin bir bölgesi olan serebellumda (yani küçük beyin) sorunlar olduğunda ortaya çıkar. Küçük beyin, bedenimizin hareketlerini düzgün ve kontrollü yapmamızı sağlar. Bu yüzden, bu bölgede bir problem olduğunda, kedilerin hareketleri koordineli olmaz. Yani, kedilerin bacakları, gövdeleri ve başları normalden farklı ve uyumsuz hareket eder. Bu durumda olan kediler genellikle ayaklarını daha geniş açarak dururlar ve normalden daha abartılı, büyük adımlar atarlar.
Kedilerde Ataksi Tedavisi
Ataksi tedavisi, altında yatan nedenin belirlenmesine bağlıdır. Örneğin, bir enfeksiyon kaynaklı ise, antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Eğer toksinlere maruz kalma sonucu oluşmuşsa, toksinlerin vücuttan atılması gerekebilir. Travma kaynaklı ataksilerde ise cerrahi müdahale gerekebilir. Tedavi süreci genellikle zaman alıcıdır ve sabır gerektirir. Veteriner, kediyi fiziksel muayene, kan testleri ve görüntüleme teknikleri gibi yöntemlerle değerlendirerek doğru tanıyı koyacaktır.
Ataksinin tedavi edilebilirliği büyük ölçüde altında yatan nedenin ciddiyetine ve tedaviye ne kadar erken başlandığına bağlıdır. Erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleri ile birçok ataksi vakası yönetilebilir ve kedinin yaşam kalitesi önemli ölçüde iyileştirilebilir. Ancak, kalıcı nörolojik hasarın olduğu durumlarda, ataksi kalıcı olabilir ve tedavi, semptomların hafifletilmesine odaklanabilir.
Dolayısıyla, belirtileri kedinizde gözlemliyorsanız, zaman kaybetmeden mutlaka veteriner hekim desteği almalısınız.
