Kedilerde astım, kronik ve tam olarak tedavi edilemeyen fakat doğru yönetimle kontrol altına alınabilen bir solunum yolu hastalığıdır. Kedilerin yaklaşık %1–5’inde görüldüğü düşünülmektedir. Bu hastalık, akciğerlerde ve hava yollarında alerjik inflamasyon sonucu daralma, ödem ve aşırı mukus üretimi ile ortaya çıkar.
Hava yollarında bulunan düz kasların kasılması ve iç yüzeyin şişmesi, nefes almayı zorlaştırır. Hastalık zaman zaman ataklar şeklinde alevlenerek şiddetli solunum güçlüğüne yol açabilir.
➡️ Astım bulaşıcı değildir.
Kedilerde Astıma Ne Sebep Olur?
Kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte alerjen ve tahriş edici maddelere karşı aşırı immün tepki temel mekanizmadır. En sık görülen tetikleyiciler:
- Toz, toz akarları
- Polen ve küf sporları
- Tütün dumanı (sigara, nargile, puro)
- Keskin kokular: parfüm, oda spreyi, temizleyiciler
- Tozlu kedi kumları
- Soğuk hava
- Stres ve egzersiz
Bazı ırklarda genetik yatkınlık söz konusudur. Özellikle Siyam ve Himalaya kedilerinde daha sık görülür.
Kedilerde Astıma Ne Sebep Olur?
Belirtiler zamanla artabilir ve diğer solunum hastalıklarıyla karışabilir. En yaygın belirtiler:
- Tekrarlayan, kuru ve hırıltılı öksürük
- Hızlı ve zor nefes alma
- Karın kaslarını kullanarak nefes alma
- Boyun uzatılmış, gövde yere yakın solunum pozisyonu
- Egzersiz intoleransı, çabuk yorulma
- Hışıltılı solunum
- Oyun ve aktivitede belirgin azalma
➡️ Astım atakları sırasında dil ve diş etlerinde morarma (siyanoz) görülebilir — bu acil durumdur.
Kedilerde Astım Teşhisi
Kesin tanı yalnızca veteriner hekim tarafından konur. Diğer solunum sorunlarından ayırt etmek için aşağıdaki testler yapılabilir:
- Göğüs röntgeni
- Bilgisayarlı tomografi
- Kan testleri
- Bronkoskopi veya BAL (gerekli durumlarda)
- Kalp ve parazit hastalıklarının ayırıcı tanısı için ek testler
Dışkı testi astımı teşhis etmek için değil, benzer belirti veren akciğer parazitlerinin ayırt edilmesi için uygulanır.
Kedilerde Astım Tedavisi
Tedavinin amacı inflamasyonu azaltmak ve hava yolu darlığını kontrol altında tutmaktır. Genellikle yaşam boyu süren bir tedavi planı gerekir.
1️⃣ İlaç Tedavisi
- Kortikosteroidler: İnflamasyonu azaltır
- Bronkodilatörler: Ataklarda hava yollarını genişletir
- İnhaler (AeroKat vb.) ile ilaç uygulaması: Daha etkili ve sistemik yan etkisi düşüktür
2️⃣ Çevresel Düzenlemeler
- Tozsuz ve kokusuz kedi kumu seçimi
- Sigara ve sert kokulu kimyasallardan uzak tutulması
- Düzenli temizlik ve havalandırma
- Polen zamanlarında pencerelerin kapalı tutulması
3️⃣ Akut Atak Yönetimi
- Kedi sessiz ve serin bir ortama alınmalı
- Önerilen hızlı etki eden ilaçlar uygulanmalı
- Şiddetli atakta acil veteriner müdahalesi gereklidir
➜ Oksijen desteği ve hızlı bronkodilatör uygulaması hayat kurtarır.
Kedilerde astım erken tanı ve doğru tedaviyle uzun süre iyi bir yaşam kalitesiyle sürdürülebilir. Kedinizi düzenli olarak kontrol ettirmeniz ve tetikleyicileri en aza indirmeniz oldukça önemlidir.
